W ostatnich latach rynek nieruchomości w Polsce doświadcza wielu zmian, które dotykają zwłaszcza młode osoby marzące o zakupie własnego mieszkania. Rosnące ceny mieszkań, ograniczona dostępność kredytów oraz niepewność gospodarcza sprawiają, że pytanie o ewentualne wsparcie ze strony państwa staje się coraz bardziej aktualne. Business Growth Review (BGR), niezależny think tank specjalizujący się w analizach rynkowych, postanowił przeprowadzić badanie, by zbadać nastroje Polaków w tym obszarze.
Wyniki sondażu: większość za wsparciem
Kluczowym pytaniem badania było: „Czy obecny rynek nieruchomości wymaga interwencji ze strony państwa, aby ułatwić młodym osobom zakup mieszkania?”. Wyniki prezentują się następująco:
- 37% respondentów wybrało odpowiedź „Zdecydowanie tak”
- 32% – „Raczej tak”
- 9% – „Raczej nie”
- 7% – „Zdecydowanie nie”
- 14% – „Nie mam zdania”
Z przytoczonych danych wynika, że aż 69% badanych dostrzega potrzebę większego zaangażowania instytucji publicznych. W ich ocenie państwo powinno podjąć działania, które ułatwią młodym wejście na rynek nieruchomości – może to być zarówno wsparcie systemowe (np. gwarancje kredytowe, dopłaty do wkładu własnego), jak i zmiany regulacji ułatwiających sam proces zakupu mieszkania.
Kontekst gospodarczy i wyzwania społeczno-ekonomiczne
Badanie BGR podkreśla, że dynamika cen nieruchomości, rosnące koszty materiałów budowlanych oraz zmieniająca się polityka kredytowa banków znacząco wpływają na zdolność młodych Polaków do zakupu mieszkań. Z jednej strony, utrzymujące się wysokie ceny lokali ograniczają liczbie osób możliwość uzyskania kredytu mieszkaniowego. Z drugiej, wynajem – choć coraz popularniejszy – nierzadko także stanowi obciążenie finansowe porównywalne z ratą kredytu.
Dodatkowym wyzwaniem są wymagania dotyczące wkładu własnego i zabezpieczenia pożyczki, które często przekraczają możliwości osób rozpoczynających karierę zawodową. W efekcie coraz częściej pojawiają się głosy, że młodzi Polacy mogą być zmuszeni do odkładania decyzji o zakupie mieszkania o kolejne lata.
Potencjalne działania państwa
Choć większość osób biorących udział w sondażu opowiada się za interwencją publiczną, warto rozważyć różne formy takiego wsparcia. Najczęściej wymieniane postulaty dotyczą:
Gwarancji kredytowych – państwo mogłoby przejąć część ryzyka związanego z kredytem hipotecznym, dzięki czemu banki oferowałyby kredyty na korzystniejszych warunkach.
Dopłat do wkładu własnego – rządowe programy, które częściowo pokrywałyby wkład własny, obniżając próg wejścia na rynek nieruchomości.
Uproszczenia procedur – zmniejszenie biurokracji i przyspieszenie procesów administracyjnych, dzięki czemu dostęp do mieszkań w programach wsparcia byłby łatwiejszy.
Wsparcia inwestycji w budownictwo czynszowe – rozbudowa segmentu mieszkań na wynajem ze stabilnym i kontrolowanym czynszem, co może być atrakcyjną alternatywą dla kredytu.
Podsumowanie
Rezultaty badania BGR wyraźnie pokazują, że prawie 70% młodych Polek i Polaków w wieku 25–45 lat oczekuje wsparcia ze strony państwa w zakresie poprawy dostępności mieszkań. Niewiele ponad 16% badanych deklaruje przeciwny pogląd, a 14% nie ma zdania w tej kwestii.
Z perspektywy społeczno-ekonomicznej zasadnym wydaje się rozważenie różnych narzędzi polityki mieszkaniowej – od subsydiów i gwarancji kredytowych po wsparcie budownictwa czynszowego czy usprawnienie procedur. Odpowiednio zaprojektowana interwencja mogłaby pomóc młodym ludziom szybciej uniezależnić się mieszkaniowo, a jednocześnie wspierać stabilność rynku nieruchomości.
Raport BGR, przygotowany na przełomie listopada i grudnia 2024 roku, sugeruje, że kolejne lata będą kluczowe dla kształtowania przyszłej polityki mieszkaniowej w Polsce. Niezależnie od ostatecznych rozwiązań, wnioski wyłaniające się z badania wskazują na potrzebę debaty publicznej i wypracowania konkretnych mechanizmów wspierających tych, którzy stoją u progu dorosłości i pragną zainwestować w własne cztery kąty.
Metodologia badania
Badanie przeprowadzono metodą CAWI (Computer Assisted Web Interviewing) na reprezentatywnej grupie 1042 Polek i Polaków w wieku 25–45 lat. Analizę opracowano we współpracy z firmą ARC Rynek i Opinie, zapewniając rzetelność uzyskanych danych. Istotną częścią projektu było uwzględnienie kontekstu gospodarczego, w tym szczególnie zmian w zdolnościach kredytowych. Dzięki temu zespół BGR mógł zaprezentować szeroką perspektywę na stan rynku mieszkaniowego, uwzględniając zarówno poziom cen, jak i możliwości zakupowe konsumentów.