W ostatnich latach problem braku dostępności mieszkań dla osób młodych staje się coraz bardziej widoczny. Zgodnie z najnowszym badaniem Business Growth Review (BGR), przeprowadzonym na przełomie listopada i grudnia 2024 roku, aż 79% respondentów uznaje wysokie ceny mieszkań za kluczowe wyzwanie w drodze do zakupu własnego lokum. Badanie, opracowane we współpracy z ARC Rynek i Opinie, objęło reprezentatywną grupę 1042 Polek i Polaków w wieku 25–45 lat.
Wysokie ceny i niskie zarobki
Zgodnie z wynikami BGR najpowszechniejszą barierą na drodze do własnego „M” są wysokie ceny mieszkań – wskazało je aż 79% ankietowanych. Zaraz za nimi uplasowały się niskie zarobki (64%).
Wzrost cen nieruchomości w ostatnich latach jest nieproporcjonalny do przyrostu wynagrodzeń, co utrudnia młodym osobom realizację marzenia o zakupie swojego kąta.
Kredyt a niepewność finansowa
Choć uzyskanie kredytu hipotecznego uchodzi za najpopularniejszą drogę do sfinansowania mieszkania, to odpowiedzi respondentów pokazują, że i tutaj pojawiają się istotne wyzwania. Aż 66% badanych wskazało na wysokie raty kredytów, a 43% wskazało na trudności w uzyskaniu samego finansowania.
Problemy z kredytem powiązane są często ze zmiennymi stopami procentowymi, rosnącymi marżami bankowymi oraz obawami dotyczącymi stabilności zatrudnienia.
Brak wkładu własnego i stabilnej pracy
Dla 59% respondentów barierą jest brak wystarczających oszczędności na wkład własny. Wkład własny stanowi istotny element zdolności kredytowej i bezpośrednio wpływa na warunki oferowane przez bank. W związku z tym brak odpowiednich rezerw finansowych wydłuża proces decyzyjny lub całkowicie uniemożliwia realizację planów mieszkaniowych.
Kolejnym problemem jest brak stabilnego zatrudnienia, wskazany przez 41% ankietowanych. Pewna i trwała umowa o pracę często stanowi dla banków gwarancję regularności spłaty rat, dlatego też osoby pracujące w ramach umów cywilnoprawnych lub na czas określony mogą napotykać trudności w uzyskaniu finansowania.
Rola państwa i programów pomocowych
Prawie co czwarty badany (23%) zwraca uwagę na niewystarczające wsparcie państwa w zakresie programów ułatwiających zakup mieszkania. Choć w ostatnich latach pojawiły się różne propozycje rządowych dopłat czy gwarancji kredytowych, nadal nie odpowiadają one w pełni na potrzeby młodego pokolenia.
Inne przeszkody
Zaledwie 1% badanych wskazało na inne trudności, do których zalicza się między innymi niechęć do długotrwałych zobowiązań kredytowych lub brak zaufania do instytucji finansowych.
Jak przeprowadzono badanie?
Badanie zrealizowano metodą CAWI (Computer Assisted Web Interviewing). Łącznie przepytano 1042 Polki i Polaków w wieku od 25 do 45 lat, co pozwala uzyskać reprezentatywny obraz wyzwań mieszkaniowych młodych dorosłych. Badanie zostało przygotowane przy użyciu szerokiej bazy danych, zapewniającej wysoką wiarygodność wniosków. Co istotne, zespół BGR zwracał szczególną uwagę na kontekst gospodarczy i zmiany w zdolnościach kredytowych, co dodatkowo pogłębia analizę sytuacji na rynku mieszkaniowym.
Co dalej?
Wnioski z raportu BGR wskazują, że największe bariery w dostępie do własnego mieszkania wynikają przede wszystkim z czynników ekonomicznych – rosnących cen nieruchomości, nieadekwatnych zarobków, wysokich rat kredytowych i niewystarczających oszczędności. Wyraźnie zarysowuje się potrzeba szerszych programów wsparcia dla młodych, zwłaszcza tych, którzy dopiero rozpoczynają karierę zawodową lub nie mają ugruntowanej stabilnej formy zatrudnienia.
Wzmocnienie aktywnych form polityki mieszkaniowej, stworzenie warunków do oszczędzania i podniesienie poziomu bezpieczeństwa zatrudnienia to kluczowe elementy, które mogą wpłynąć na poprawę sytuacji mieszkaniowej młodych Polaków. W efekcie może to nie tylko zmniejszyć obawy przyszłych kredytobiorców, ale również przyczynić się do stabilizacji i rozwoju całego rynku nieruchomości.