To przekonująca koncepcja i kolejny dobry powód, by robić rzeczy, które sprawiają, że czujesz się lepiej.
Jak ważne są takie rzeczy w twoim życiu?
- Nawiązywanie kontaktów z przyjaciółmi i rodziną oraz spędzanie czasu z bliskimi osobami, lub
- Uczenie się nowych rzeczy, dążenie do sukcesu zawodowego, a także rozwijanie hobby i pasji, lub
- Staranie się żyć zdrowiej, bycie aktywnym fizycznie i dbanie o swoje zdrowie.
Oprócz bycia kluczowymi elementami dobrobytu i zadowolenia, naukowcy badający mózg od dawna teoretyzują, że takie działania również pomagają budować „rezerwę poznawczą” z biegiem czasu. 
Czym jest rezerwa poznawcza? Harvard Medical School opisuje ją jako „zdolność twojego mózgu do improwizacji i znajdowania alternatywnych sposobów wykonywania zadania”.
Koncepcja ta została po raz pierwszy zbadana pod koniec lat 80., gdy naukowcy przeprowadzali autopsje osób, które przed śmiercią nie miały objawów chorób mózgu, ale mimo to miały fizyczne zmiany w mózgu, które były zgodne z chorobą Alzheimera.
Teoria była taka, że powodem, dla którego te osoby nigdy nie wykazywały objawów i mogły prowadzić normalne życie, było to, że zgromadziły wystarczająco dużą rezerwę poznawczą w wcześniejszym życiu, aby zrównoważyć wszelkie uszkodzenia spowodowane przez Alzheimera.
To przekonująca koncepcja i kolejny dobry powód, aby robić rzeczy, które są dla ciebie dobre same w sobie i które sprawiają, że czujesz się lepiej.
Ale teraz grupa badaczy ze Szwecji twierdzi, że zgromadziła dowody sugerujące, że wysokie poziomy stresu mogą faktycznie zniweczyć korzyści w zakresie rezerwy poznawczej, które tworzą wszystkie te pozytywne nawyki.
Pisząc w czasopiśmie „Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association”, ci badacze twierdzą, że przeanalizowali przypadki 113 uczestników kliniki pamięci w szpitalu w Szwecji, oceniając związek między rezerwą poznawczą, biomarkerami Alzheimera i kognicją.
Konkretne, badali zarówno stres fizjologiczny (mierzony ilościowo poprzez poziomy kortyzolu w ślinie), jak i stres psychologiczny (mierzony bardziej jakościowo).
Odkryli, że podczas gdy rezerwa poznawcza zwiększała kognicję, stres psychologiczny osłabiał to powiązanie.
Jak stwierdziła główna autorka badania, Manasa Shanta Yerramalla, badaczka z Wydziału Neurobiologii, Nauk o Opiece i Społeczeństwa w Karolinska Institutet w Szwecji:
„Te wyniki mogą mieć kliniczne implikacje, ponieważ rosnące badania sugerują, że ćwiczenia uważności i medytacja mogą obniżyć poziom kortyzolu i poprawić kognicję. Różne strategie zarządzania stresem mogą być dobrym uzupełnieniem istniejących interwencji stylu życia w profilaktyce Alzheimera”.
Musimy jednak przyznać pewne ograniczenia. Po pierwsze, nie było to ogromne badanie. Po drugie, musimy również uwzględnić naszą starą znajomą „korelację vs przyczynowość”.
Możliwe jest na przykład, że osoby z wyższym poziomem stresu mogą mieć również inną wspólną cechę, której nie zidentyfikowaliśmy, a ta inna wspólna cecha może być bardziej bezpośrednio związana z niższą rezerwą poznawczą.
Jako przykład, który sami badacze zidentyfikowali (i chwała im za to), może to mieć związek z brakiem snu. Stres może zakłócać sen, a brak snu może z kolei zakłócać kognicję, jak wszyscy doświadczyliśmy.
Starali się kontrolować swoje eksperymenty pod kątem uczestników, którzy mogli używać leków nasennych, ale szwedzcy badacze nie kontrolowali innych powiązanych rzeczy – takich jak na przykład nawyki snu uczestników.
Niezależnie od tego, to nie jest jedyny powód, aby starać się kontrolować stres; to po prostu dodatkowy.
Na początku, jak podsumowuje Mayo Clinic, nadmiar stresu może prowadzić do problemów zdrowotnych, począwszy od wysokiego ciśnienia krwi po choroby serca, ryzyko udaru, a także otyłość, cukrzycę.
Ponadto, jak widzieliśmy ostatnio w innych badaniach, samo wyrażanie i dzielenie się stopniem, w jakim czujesz się zestresowany, może prowadzić do tego, że ludzie wokół ciebie postrzegają cię jako mniej kompetentnego — co może uczynić twoje życie trudniejszym i paradoksalnie bardziej stresującym.
Dla większości z nas rozwiązaniem prawdopodobnie nie jest unikanie sytuacji, które mogą powodować stres — brak ryzyka; brak nagrody — ale raczej nawyk lepszego zarządzania stresem i zapobiegania jego przejęciu naszego życia.
— To proste, ale niekoniecznie łatwe. Szczerze mówiąc, to jedna z moich motywacji do stworzenia całej darmowej e-książki: „The Free Book of Neuroscience (13 Ways to Understand and Train Your Brain for Life)”, pełnej podobnych wniosków — mówi Bill Murphy Jr., założyciel organizacji Understandably.
Nie ma nic bardziej fascynującego niż ludzki mózg, jak działa i małe rzeczy, które możesz zrobić, aby go poprawić. Pamięć i kognicja zawsze są na szczycie listy.
